Felsefe Ne Değildir?
Felsefe, bütün dünya görüşlerin genel toplamıdır. Ancak bu tanım felsefeyi diğer bilimlerle benzeş gösterilemez. Felsefe kendi başına bir disiplindir ve edebiyat, bilim din gibi dallarla bir tutulamaz.
Ne kadar benzeş özellikler görülse bile felsefe dünyayı bir bütün olarak ele alarak fikirleri sistematik hale getiren, olayları akıl yürütüp mantıksal argümanlarla ortaya çıkarır. Bu nedenle felsefe “nedirden” çok ne “değillerle” ilgilenerek genç beyinleri aydınlatmak için açıklama getirdik.
Felsefe “Bilim” Değildir
“Felsefe ne değildir” sorusuna cevap verebilmek için ilk önce, felsefe nedir? sorusunu bilmemiz gerekiyor. Felsefe, bir düşünsel etkinlik, uslamlama ve tutarlı akıl yürütmedir.
Felsefe ne değildir? Sorusuna geldiğimizde ilk olarak felsefe bir bilim değildir. Nedenlerine bakıldığında iki tür yaklaşım vardır. Birincisi “idealist yaklaşım”, ikincisi ise “pozitivist yaklaşım” biçimidir.
İdealist Yaklaşım Nedir?
Felsefe bilimin ötesinde gören bir yaklaşım türüdür. Bu yaklaşıma felsefe, tinsel güçlerin var olduğunu ve evrendeki her şeyin olup bitmesinin bu tinsel güç belirlediğini savunan yaklaşımdır.
Evrendeki var olan her şeyi “düşünüş biçimiyle kavrayabileceğimizi onun dışında nesnel bir gerçekliğin varlığından emin olamayacaklarını” dile getiren felsefe akımıdır.
Bu görüş günümüzde kabul edilmemektedir ve hiçbir bilim böyle bir yaklaşımı kabul edemez.Bilim kendini sınıflandırılmasını, çalışma alanlarını ve problemlerini kendi başına çözme konusunda yeterince yetkindir. Bu nedenle bilim, idealizmden etkilenerek var olmamıştır.
Pozitivist Yaklaşım Nedir?
Bu yaklaşıma göre bilim, felsefe dalına ihtiyaç duymaz. Felsefeyi bilimin bir hizmetçisi olarak tanımlar ve felsefe, bilim felsefesi ilen sınırlandırarak bilimin sorunlarını çözmek için ortaya atılan akımdır. Pozitivistlere göre; felsefe ne değildire cevap olarak felsefe yanlış bir yöntemdir argümanını ortaya atarlar.
Bu iki yaklaşımdaki temel hat felsefeyi bilimin dallarından biri zannetmeleridir. Felsefe ve bilim ne kadar benzeş gözükse de felsefenin akıldaki soruları gidermesi, bir dünya görüşü sağlaması gibi pratik, teorik hayatta da diğer disiplinlere bakış açısını farklı bir yorum getirmesini sağlar.
Felsefe “Din” Değildir!
Din ile felsefe benzeş gözükmesindeki temel sebebi felsefe olduğu gibi dinde de doğru bilgiye ulaşma çabası vardır. Dinin, felsefeden tek farklı bu doğruya ulaşmadaki yöntemlerdir.
Dine göre; bir savda gerçekliğe ulaşma çabasına girerken gidilen yolda kutsal kitaplara bakılarak o savın doğruluğun gerekçelendirilmesi yapılır. Tinsel değerlere göre doğru bilgiye ulaşmak için önce kendi kutsal kitabına inanıp daha sonra başka düşüncelerinde bu inançlara göre değerlendirilmesidir.
Kendi kitabına inanmak koşulsuz bir kabul görmektir. Bu yüzden dinde doğru bilgiye ulaşmak değerlere göre kabul gördüğü için bağımsız değildir.
Felsefe “Sanat” Değildir!
Felsefeyi sanattan ayıran temel etken, onun neyi amaçladığı ve neyin peşinde olduğudur. Felsefenin amacı doğru olana erişmek, doğruyu aramak ve kavramaktır.
Sanatın ise bir edebi metnin ya da şiirin doğruluğunu amaçlamak gibi bir kaygı gütmez. Duygu ve düşünüş biçimlerini ne kadar da en iyi şekilde aktarım sağlasalar da; kalbe dokunan kişiler şair, doğruyu akıl yürüterek arayan ve nihai amacının bu ölçüde götüren kişilere filozof denilir.
